Andrzej Pierzgalski

Pierzgalski nie jest z wykształcenia artystą. Jego droga do sztuki prowadziła poprzez towarzyskie relacje ze środowiskiem artystów łódzkich w latach siedemdziesiątych, w którym ważną postacią był jego  brat Ireneusz, prowadzący wówczas Klub Plastyków ZPAP. Ale swój brak wykształcenia plastycznego uczynił atutem. W okresie dominacji wzorca konceptualnego jego znajomość literatury, zainteresowanie teatrem było doskonałym materiałem dla sztuki. Jednak początkiem jego działalności artystycznej stało się podjęcie współpracy z Jerzym Trelińskim w jego Galerii 80x140. Projekt Pierzgalskiego polegał na zagnieżdżeniu w Galerii 80x140 własnej Galerii A4, co nastąpiło w maju 1972 roku. Zgodnie z nazwą, tworzyła ją kartka formatu A4 umieszczona w polu Galerii 80x140. W swojej galerii Pierzgalski wystawiał dokumentację prac własnych i innych. Ale przede wszystkim stanowiła ona najbardziej radykalny projekt w ruchu galerii konceptualnych lat siedemdziesiątych.

Galeria była ulotką rozpowszechnianą w środowisku, z pieczątką z napisem:
„GALERIA A4
(w Galerii 80x140)
aranż. A. Pierzgalski”

Ulotka A4 Nr 1 informowała w kilku zwięzłych akapitach o galerii 80x140 i jej programie. Należy ją uznać za drugi manifest galerii 80x140. Autor zadał sobie następnie pytanie o program i odpowiedział: „W sytuacji gdy słowo »sztuka« oznacza już niemal wszystko co nim nazywamy rozsądniej jest program zastąpić działaniem”. To kluczowe credo, będące zarazem wyrazem typowej świadomości tego czasu. Uruchomienie galerii A4 oznaczało, że Pierzgalski trafnie zrozumiał znaczenie „gotowości twórczej” i odpowiedział wyrażając gotowość własną realizowaną w ramach możliwości jakie stwarzała formuła sztuki konceptualnej. Powołanie galerii A4 było pierwszą pracą zrealizowaną w tej galerii – dziełem sztuki Pierzgalskiego.

Galeria A4 działała w galerii 80x140 do 1974 roku. W 1976 roku Pierzgalski zwrócił się w kierunku teatru i inscenizacji sztuk Becketta. Galeria A4 zaczęła wtedy działać jako GAW (Gabinet Aktualizacji Wartości). Działanie pod podwójną nazwą było sposobem akcentowania ciągłości projektu i relacji artystycznej z okresem wspólnej pracy z galerią 80x140. Projekt GAW A4 funkcjonował do końca 1993 roku, choć jego działalność nigdy nie została oficjalnie zakończona. Była następnie kontynuowana w internecie jako blog (fotoblog), w którym Pierzgalski prezentował kompozycje fotograficzne, zazwyczaj czteroelementowe. Uwidoczniły się w ten sposób źródła jego świadomości tkwiące w eksperymentach o charakterze konceptualnym. W 2010 roku, w ramach 2 Festiwalu Sztuka i Dokumentacja i wystawy w Muzeum Sztuki w Łodzi Pierzgalski wykonał nową ulotkę A4 i akcję. W trakcie otwarcia poprosił widzów by wyobrazili sobie na pustej ścianie galerii następujący tekst „pisany wielkimi literami”: „W GRUNCIE RZECZY SZTUKA ZAWSZE BYŁA I JEST TYLKO W NAS. A WSZYSTKO CO ROBIMY DLA NIEJ – ROBIMY DLA SIEBIE”.

Zob. więcej: Łukasz Guzek, „Najbardziej radykalne postawy w ruchu galerii konceptualnych lat siedemdziesiątych. Galeria 80x140 Jerzego Trelińskiego i galeria A4 Andrzeja Pierzgalskiego” Sztuka i Dokumentacja nr.4 (2011).

Łukasz Guzek